Muzeum Górnośląskie: Spacer śladami bytomskiej społeczności żydowskiej

Już w tą niedzielę odbędzie się spacer śladami bytomskiej społeczności żydowskiej – organizowany przez Muzeum Górnośląskie w Bytomiu. O czym ciekawym się dowiemy podczas tego spaceru?

Historyczny spacer śladami bytomskiej społeczności żydowskiej,  organizowany przez Muzeum Górnośląskie odbędzie się w niedzielę 22 sierpnia. Podczas spacer będziemy mogli wysłuchać opowieści o żydowskich przedsiębiorstwach i rodzinach, które zapisały się w historii naszego miasta. To również szansa, aby odtworzyć topografię miejsc, związanych ze społecznością bytomskich Żydów.

Bytom i społeczność żydowska

Bytom był jednym z tych miast górnośląskich, gdzie społeczność żydowska od połowy XIX wieku, brała czynny udział w życiu społecznym, politycznym i gospodarczym miasta. Choć ślady tej obecności nie są wyraźnie zaznaczone w przestrzeni miejskiej, a przepiękna synagoga zniknęła z miejskiego krajobrazu w 1938 roku – jeżeli wiemy, gdzie szukać i jak patrzeć, możemy odbudować pamięć o żydowskich mieszkańcach Bytomia.

Jak będzie wyglądała trasa spaceru?

– Trasa spaceru będzie przebiegała m.in. przez Plac Grunwaldzki, gdzie stała synagoga, spalona w 1938 r. podczas nocy kryształowej. Zatrzymamy się także na rynku, gdzie były m.in. sklep cukierniczy Bersteina, czy dom towarowy Hugo Schüftana. Podczas spaceru opowiem również o szkole żydowskiej, która znajdowała się na tzw. „kaczym rynku”- mówiła Magdalena Pospieszałowska z Działu Edukacji Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, pomysłodawczyni spaceru.

– Pamięć o przeszłości to klucz do lepszego zrozumienia miejsca, w którym żyjemy i które każdego dnia opowiada nam swą historię.  Wśród tych zapomnianych opowieści jest wspomnienie o restauracji „Pniowera”. Tam, po wyjściu z synagogi udawali się bytomscy kupcy, którzy w lokalu zamawiali kanapkę z łososiem, a następnie popijali ją małym kieliszkiem portwejnu lub cherry…- mówiła Magdalena Pospieszałowska.

Cykl „Ślad pokoleń. Od Synagogi do Żydowskiego Domu Modlitwy” w Muzeum Górnośląskim

Spacer jest częścią realizowanego przez Muzeum Górnośląskie w Bytomiu projektu „Ślad pokoleń. Od Synagogi do Żydowskiego Domu Modlitwy”, który otrzymał dofinansowanie ze środków Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej w Warszawie. W ramach inicjatywy jesienią zostanie zrealizowanych szereg przedsięwzięć, które pozwolą na bliższe poznanie  historii i kultury Żydów na Górnym Śląsku.

Wystawa prezentująca judaiki będzie na stałe otwarta w Muzeum Górnośląskim

W listopadzie w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu zostanie otwarta stała wystawa prezentująca judaiki, pochodzące z bytomskiej gminy wyznaniowej.  Na ekspozycji znajdą się m.in. aron ha-kodesz czyli szafa ołtarzowa do przechowywania Tory, bima- podwyższenie do czytania Tory, pulpit kantora, parochet- kotara zasłaniająca wnękę na rodały czyli (spisane ręcznie zwoje Pięcioksięgu). Całość ekspozycji uzupełnią drobne przedmioty użyteczności codziennej i obrzędowej: pieczątka, świecznik, mezuza- metalowy futerał z fragmentami Tory, umieszczany na odrzwiach żydowskich domów. Zwiedzający będą mogli także zobaczyć jak wygląda talit z cicit- chusta z frędzlami zakładana do modlitwy czy lampki pamięci. O nieobecnych przypomną natomiast fotografie, pocztówki oraz woluminy z przełomu wieków w językach hebrajskim i jidysz z wpisami i pieczęciami własnościowymi.

Wystawę uzupełniać będą film i książka „Dwa światy. Od Synagogi do Żydowskiego Domu Modlitwy”, które obejmować będą elementy dziedzictwa niematerialnego Żydów. Dzięki temu na ekspozycji pojawią się wątki, których nie można zaprezentować na wystawie poprzez zachowanie eksponaty.

Dokładne informacje o niedzielnym spacerze:

Godzina – 16:30
Data – 22 sierpnia (niedziela)
Gdzie – zbiórka przed gmachem głównym MGB
Bilet – do kupienia w kasie biletowej na Placu Jana III Sobieskiego

Źródło informacji, zdjęcia: Materiały prasowe MGB