Odszkodowanie a zadośćuczynienie

Odszkodowanie i zadośćuczynienie to pojęcia, które często bywają mylone. Choć zarówno odszkodowanie, jak i zadośćuczynienie to forma naprawienia wyrządzonej szkody, zakres znaczeniowy tych terminów jest inny, dlatego błędem jest stosowanie ich zamiennie.

Odszkodowanie stanowi formę naprawienia szkód majątkowych, a więc takich, które polegają na uszczerbku w majątku pokrzywdzonego. Uszczerbek ten nastąpić może w wyniku uszkodzenia lub zniszczenia posiadanej rzeczy, a także w przypadku uszkodzenia ciała, którego skutkiem jest konieczność ponoszenia kosztów leczenia, rehabilitacji czy zakupów leków.

Wysokość odszkodowania można wyznaczyć m.in. na podstawie rachunków wskazujących poniesione wydatki, opinii rzeczoznawcy, a także poprzez porównanie stanu majątku sprzed i po wystąpieniu szkody. Zwykle ma ono charakter jednorazowego świadczenia.

Zgodnie z art. 361 Kodeksu cywilnego, co do zasady naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Jeżeli jednak poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Zadośćuczynienie stanowi natomiast rekompensatę za szkodę niemajątkową – dotyczy zatem krzywdy związanej z negatywnymi przeżyciami osoby poszkodowanej. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego  takimi przeżyciami może być zarówno cierpienie fizyczne tj. ból, jak i cierpienie psychiczne związane z cierpieniem fizycznym lub następstwami uszkodzenia ciała czy rozstroju zdrowia.

Zadośćuczynienie ma na celu złagodzenie odczuwanych negatywnych przeżyć. Wysokość zadośćuczynienia zależy więc przede wszystkim od rozmiaru cierpień fizycznych i psychicznych, długotrwałości leczenia, rozmiaru kalectwa, oszpecenia, okresu dochodzenia do względnej sprawności czy ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu. Istotne jest więc, czy uszczerbek ma charakter czasowy czy trwały. W przypadku śmierci danej osoby, zadośćuczynienie ma na celu złagodzenie cierpienia będącego skutkiem utraty bliskiej osoby. Określa się wówczas, jak śmierć tej osoby wpłynęła na funkcjonowanie rodziny oraz jak intensywne cierpienia spowodowała.

W pozwie o odszkodowanie i zadośćuczynienie należy wskazać żądaną kwotę oraz dołączyć dowody uzasadniające jej wysokość. Przez złożeniem pozwu należy uiścić opłatę wynoszącą 5% dochodzonej kwoty. Właściwość sądu zależna jest od wysokości roszczenia – jeżeli żądana kwota przewyższa 75 tys. zł właściwy jest sąd okręgowy. W pozostałych przypadkach pozew należy złożyć do sądu rejonowego. Pomimo faktu, iż odszkodowanie i zadośćuczynienie to odrębne formy naprawienia szkody, można ubiegać się ich jednocześnie. W wielu bowiem przypadkach odszkodowanie i zadośćuczynienie dotyczą tego samego zdarzenia.

Zadanie publiczne zostało sfinansowane ze środków Miasta Bytom.