Wielki Mistrz Krzyżacki w Bytomiu – Maciej Bartków

W roku 2020 minęła 495 rocznica Hołdu Pruskiego. To doniosłe w historii wydarzenie miało miejsce w dniu 10 kwietnia 1525 roku w Krakowie, po wcześniejszym zawarciu traktatu między królem Zygmuntem I Starym i Albrechtem Hohenzollernem w dniu 8 kwietnia 1525 roku. 

Ostatni w Prusach wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego Albrecht Hohenzollern, przyjął wyznanie luterańskie i przekształcił państwo zakonu krzyżackiego w świeckie państwo – Prusy Książęce, stając się jednocześnie jego władcą, wyznaczonym przez zwierzchniego pana lennego – czyli Króla Polski, będącego jednocześnie księciem całych Prus. Wcześniej jednak Albrecht musiał złożył hołd lenny swojemu wujowi Zygmuntowi Staremu – królowi Polski.

Wydarzenia związane z hołdem pruskim zlikwidowały państwo krzyżackie, czyniąc jego spadkobiercą świeckie państwo pruskie, a te z kolei – krajem zależnym od Polski.

Co ciekawe, wydarzenie to ma także pewien bytomski akcent…

Albrecht Hohenzollern

W dniu 28 maja 1910 roku, działające od dosłownie kilkunastu dni, Bytomskie Towarzystwo Muzealno-Historyczne zwróciło się pisemnie do Archiwum Państwowego w Królewcu z prośbą o przekazanie informacji potwierdzającej fakt pobytu wielkiego mistrza krzyżackiego Albrechta Hohenzollerna w Bytomiu. Jak sądzono, to z Bytomia właśnie mistrz Albrecht miał udać się do Grodu Kraka, aby tam złożyć hołd Zygmuntowi Staremu.

Już trzy dni później, 31 maja 1910 roku, z Archiwum w Królewcu został wysłana odpowiedź, w której czytamy:

Na uprzejmy list z dnia 28 bm. komunikujemy usłużnie, że zgodnie z badaniami niżej podpisanego (wyniki prac tych zawarte są w trzytomowym dziele pt.: „Polityka ostatniego wielkiego mistrza w Prusach Albrechta z Brandenburgii” – Joachim, Lipsk, S. Hirszel, 1892-95) wielki mistrz Albrecht istotnie zatrzymał się w Bytomiu zanim do Krakowa wyruszył, celem złożenia hołdu królowi polskiemu jako lennik. Dnia 6 marca 1525 roku bawił on jeszcze w Kluczborku na Górnym Śląsku, skąd udał się do Bytomia, zbliżając się do pośredników i Dworu krakowskiego. W Bytomiu przeprowadzono ostateczne rozmowy, wykończono układy. Dnia 21 marca wielki mistrz Albrecht zaznajomił się i uwzględnił ostateczne warunki króla polskiego. Dnia 26 marca przeniósł się on do Gliwic, skąd 31 marca wyruszył do Krakowa, dokąd dotarł 2 kwietnia.

9 i 10 kwietnia miały miejsce wypadki znaczenia światowego, mianowicie sekularyzacja posiadłości zakonnych w Prusach i uznania świeckiego, lennego księstwa pod władzą Hohenzollerna[1].

Albrecht przez cały okres swojego panowania był lojalnym lennikiem Polski, między innymi doradzając królowi w sprawach bałtyckich. Zmarł 20 marca 1568 w Tapiawie, a jego doczesne szczątki pochowano w Królewcu.

List Ericha Joachima do Bytomskiego Towarzystwa Muzealno-Historycznego [za: Archiwum Państwowe w Katowicach]

[1] List Ericha Joachima do Bytomskiego Towarzystwa Muzealno-Historycznego z dnia 31 maja 1910 roku [za: Archiwum Państwowe w Katowicach]

Źródło: TajemniczyBytom.pl